Deltagebieden vormen één van de meest vruchtbare leefgebieden in de wereld. De wisselwerking tussen land en zee zorgt voor een grote dynamiek en gradiënten van zout naar zoet water, en van hoog en laaggelegen land. Delta’s zijn van oudsher dichtbevolkt en hebben een grote diversiteit aan habitats, ondanks de altijd aanwezige dreiging van de zee. De Deltagebieden in Zeeland zijn de Westerschelde, Oosterschelde, Veerse Meer, Grevelingenmeer en het Krammer Volkerakmeer.
Delta’s zijn belangrijke kraamkamers voor vissen en ook vormen de laaggelegen delen foerageergebieden voor veel soorten vogels. De wateren van de Zuidwestelijke delta zijn bijna allemaal Natura 2000 gebieden. De dynamiek in de Zuidwestelijke delta, waar Zeeland onderdeel van uitmaakt, is met de afsluitingen en afdammingen door de Deltawerken sterk veranderd. Zo sterk zelfs, dat de ecosystemen in de afzonderlijke Deltawateren niet meer optimaal functioneren en de (water)conditie onder grote druk staat.
ZMf zet zich in voor het behoud van de natuurwaarden en het ecologisch functioneren van de Deltawateren.
De Scheldedelta is één van de meest bijzondere en waardevolle natuur- en watergebieden van Europa: een voortdurend veranderend landschap van slikken en schorren, zandplaten, kreken, duinen en polders. Door stromingen, het getij en afzettingen is de Delta geen dag hetzelfde. Hier mengt zoet rivierwater uit de Schelde met zout zeewater uit de Noordzee. De biodiversiteit is hierdoor uitzonderlijk rijk.
De Delta speelt een cruciale rol in vele trekroutes van vissen en vogels en maakt deel uit van het Vogelrichtlijngebied en het Natura 2000-netwerk. Bijzondere soorten planten en diersoorten die hier leven zijn onder andere de zeeaster, parnassia, moeraswespenorchis, lepelaar, bruinvis, zeehond, paling, fint, steur en wilde bijen.
Door zeespiegelstijging en extremere weersomstandigheden neemt de druk op het gebied toe. Ook de havens en de industrie groeien hard. Zonder bescherming kunnen unieke ecosystemen verdwijnen, met verlies van soorten en natuurlijke processen tot gevolg. ZMf gelooft dat de ecologische en de beschermende rol van de delta hand in hand kunnen gaan. We werken samen met vele andere natuur- en landschapsorganisaties binnen de Coalitie Delta Natuurlijk om de natuurlijke kwaliteiten van de Deltawateren te waarborgen en in te kunnen spelen op de actualiteit.
De Zuidwestelijke Delta worstelt met een ecologische disbalans, doordat het een systeem is geworden van afgesloten bekkens. ZMf benadrukt het belang van natuurlijke processen zoals sedimentatie en waterstromen. Geleidelijke overgangen tussen zoet en zout water zijn belangrijk, net als zones die nutriëntrijk en nutriëntarm zijn. Een ecologisch gezonde delta draagt bij aan de internationale waterveiligheid, via natuurlijke klimaatbuffers. Ook visserij, aquacultuur, toerisme en recreatie profiteren van gezond water en een rijke natuur.
In 2027 is het streven dat alle wateren in Zeeland voldoen aan de waterkwaliteitsnormen van de Kaderrichtlijn Water. De Internationale Scheldecommissie (ISC) vervult een rol als waarnemer door de overheden van Nederland, België en Frankrijk te wijzen op hun rol en verantwoordelijkheid voor een gezonde waterkwaliteit en het belang hiervan voor mens, dier en milieu.
ZMf pleit voor een duurzaam beheer en de beschikbaarheid van (zoet)water in Zeeland. We zijn actief in verschillende samenwerkingsverbanden, onderzoekstrajecten, commissies en adviesgroepen om mee te denken over de vele ontwikkelingen die de waterkwaliteit en het zoetwaterbeheer beïnvloeden.
De Delta speelt een sleutelrol in het realiseren van een klimaatbestendig Zeeland. Door natuurlijke klimaatbuffers en het nemen van slimme maatregelen bereiden we onze regio voor op de gevolgen van klimaatverandering, zoals extremer weer en een stijgende zeespiegel.
In 2021 hebben alle Zeeuwse overheden samen de Klimaatadaptatiestrategie Zeeland vastgesteld. Eén van de doelen is een water-robuust Zeeland in 2050. Een goede balans tussen vasthouden, afvoeren en bufferen van water is essentieel voor een klimaatbestendig Zeeland. Maatregelen om voldoende zoetwater beschikbaar te houden voor agrarisch gebruik zijn bijvoorbeeld het nathouden van gebieden met zout- of brakwater om de unieke delta-ecologie te bewaren. ZMf benadrukt het belang van slimme klimaatadaptaties en stimuleert het benutten van natuurlijke processen. Klimaatadaptatie vereist een gezamenlijke inspanning van de gehele Zeeuwse samenleving, inclusief inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden. ZMf inspireert, deelt kennis en verbindt, via praktische projecten en samenwerkingsverbanden.
De Zuidwestelijke Delta is hiervan een voorbeeld; een kenniscommunity Rijkswaterstaat, het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), Deltares, Wageningen Marine Research, Staatsbosbeheer, Royal Netherlands Institute for Sea Research (NIOZ), HZ University of Applied Sciences, Delta Platform en ZMf. ZMf is ook vertegenwoordigd in de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie waarin we grensoverschrijdend samenwerken aan gezonde natuur en bereikbare havens. We vervullen een verbindende rol binnen het ‘Meeuwenoverleg’ waarin de havens van Rotterdam, Antwerpen en Zeeland actief werken aan het natuurinclusief inrichten van de haventerreinen.
Een ander voorbeeld van het resultaat van goede samenwerking is Plan Tureluur: het bloeiende natuurontwikkelingsplan rondom de Oosterschelde ter compensatie voor de schade aan de natuur door de Deltawerken. ZMf’er Thijs Kramer stond aan de wieg van dit plan.
Ook werken we aan waterprojecten zoals het terugbrengen van oude kreken, schorbuffers, natuurherstel onderwater, innovatieve dijkversteviging en waterkerende landschappen. Natuurherstel kan prima samengaan met het oplossen van waterproblemen.
ZMf volgt alle activiteiten in- en rond de Deltawateren en treedt op als waakhond. We beoordelen plannen en ontwikkelingen kritisch, dienen zienswijzen in en maken bezwaar – zelfs tot aan de Raad van State – als we bezorgd zijn over de mogelijke impact op de natuur. Voor een natuurinclusieve samenleving is het belangrijk om actief te werken aan systeemherstel, buffer- en verbindingszones en een goede afronding van het Natuurnetwerk Zeeland. We streven met vele medestanders naar een robuuste en veerkrachtige Zeeuwse natuur, rondom onze grote wateren, die in staat is om klimaatextremen op te vangen en ruimte te geven aan ontwikkelingen.
Programmamanager Deltawateren
Hallo! Leuk dat je op onze website bent en informatie komt zoeken over ons werk en over de natuur en het milieu in Zeeland. De website van ZMf maakt gebruik van cookies. Dit zijn analytische en functionele cookies, die geen persoonsgegevens verzamelen en helpen de website goed te laten functioneren. Wil je meer weten over hoe we omgaan met jouw privacy op onze website? Lees dan het privacy beleid van ZMf.
