Soorten bomen en struiken gratis boompjes uitdeelactie 2023

Soorten bomen en struiken gratis boompjes uitdeelactie 2023

Je kunt in deze uitdeelactie kiezen uit 12 inheemse bomen en struiken die het allemaal goed doen in Zeeland:

  • 7 bomen: winterlinde, wilde walnoot, boswilg, wilde mispel, kerspruim, wilde kers en lijsterbes
  • 5 struiken: hondsroos, sleedoorn, rode bes, zwarte bes, kardinaalsmuts
(Winter)linde (Tilia cordata)

(Winter)linde (Tilia cordata)

De kleine bladeren van de winterlinde zijn prachtig: hartvormig, frisgroen in de zomer en vrolijk geel in de herfst. En eenmaal op de grond doen ze ongekend goed werk: lindebladeren verteren heel makkelijk en voegen zo snel voedingsstoffen toe aan de bodem. De winterlinde bloeit in juni en juli. De bloemen zijn wit en vormen dichte groepjes van vier tot vijftien stuks en geuren sterk. Hommels en bijen drinken graag van de nectar. Voor honingbijen is de linde een belangrijke voedingsbron. De winterlinde kan uitgroeien tot een hoge boom, met brede ronde eivormige kroon. Hij doet het goed op rijke, vochthoudende leemgrond. Verdraagt goed schaduw en kan tegen wind. De linde laat zich makkelijk in een bepaalde vorm snoeien.
De bloemen worden gedroogd en als geneesmiddel gebruikt. Lindenbloesemthee werkt tegen ontstekingen in de mond en keel. Het is zeer geschikt voor gebruik door kinderen.

Foto: Lucien Calle

Wilde walnoot (Juglans regia)

Wilde walnoot (Juglans regia)

De walnoot is een statige boom die wel kan uitgroeien tot een hoogte van 10 tot 20 meter. De grote bladeren zijn bij het uitkomen nog roodbruin, later worden ze glanzend groen. Na de voorjaarsbloei (april-juni) vallen de forse, 6-8 cm lange katjes eraf. De sterke geur die door de bladeren wordt verspreid, houdt muggen en vliegen op afstand.

De oogst kan van jaar tot jaar veel verschillen. Als de noten in oktober rijp zijn, vallen ze vanzelf van de bomen. Raap ze wel op tijd om ongedierte voor te zijn! Walnoten zijn heel voedzaam en energierijk, rijk aan eiwitten en daardoor goede vleesvervangers.

Walnoten groeien op alle soorten grond en wortelen diep. Zware, dichte grond met ondoorlatende lagen zijn daardoor wat minder geschikt omdat het de wortels verstikt. De notenboom heeft veel licht nodig en is redelijk bestand tegen wind. De boom hoeft niet gesnoeid te worden, het is ook beter om dit niet te doen.

Foto: SLZ

Wilde mispel (Mespilus germanica)

Wilde mispel (Mespilus germanica)

De mispel groeit op alle grondsoorten, als deze maar niet te nat of te droog zijn. Het is een struik of klein boompje en kan tot 4 meter hoog worden en heeft een brede kroon. De vrucht rijpt in oktober/november. Enkele keren nachtvorst voor het plukken maakt de vruchtjes smakelijker. Mispels worden als dessertvruchten gebruikt. Het lekkerst is mispel als gelei. De mispel bevat veel vitamine en is goed voor de spijsvertering en de maag.

Foto: SLZ

Boswilg (Salix caprea)

Boswilg (Salix caprea)

De boswilg is een van de eerste bomen die bloeit na de winter en daarom erg geliefd bij bijen en andere insecten. Het is de typische wilg die men kent van de wilgenkatjes. De bloei begint al in maart en duurt tot en met april. De boswilg is een snelle groeier en wordt een grove struik of gedrongen boompje tot 10 meter hoog. Boswilg staat het liefst op een zonnige of half-zonnige plek. In de eerste twee jaar heeft de boswilg in droge periodes nog extra water nodig.

Foto: Sandra Dobbelaar

(Kers)pruim (Prunus cerasifera)

(Kers)pruim (Prunus cerasifera)

De kerspruim is eerder een grote struik dan een boom, maar hij groeit ook vaak uit tot een kleine, meerstammige boom van soms wel 8 meter. Een kerspruim is een krachtige groeier en bloeit zeer uitbundig en in het vroege voorjaar. Zo vroeg in het jaar vormen de kersenpruimen de enige voedselbron voor veel vroeg vliegende insecten zoals bijen en zweefvliegen. De bloeiende kerspruim is bovendien een lust voor het oog.

De kerspruimpjes hebben meestal het formaat van een kers en zijn meestal geel of rood. Je kunt de kerspruim onderscheiden van andere pruimen door de lange vruchtsteel. Daardoor lijken ze ook meer op kersen dan op pruimen. De kerspruimpjes zijn eetbaar.
De kroon van de boom mag af en toe worden uitgedund, maar alleen in de periode juli tot september. Snoeien is niet wenselijk, door de snoeiwondjes kan de boom besmet raken met een schimmel die leidt tot afsterven van de boom.
De kerspruim staat graag (deels) in de zon en is redelijk windbestendig.

Foto: Sandra Dobbelaar

Hondsroos (Rosa canina)

Hondsroos (Rosa canina)

De hondsroos is een struik die tot 3 meter hoog kan groeien. De struik groeit het best op een kalkhoudende warme grond. Daarnaast heeft de struik een grote behoefte aan licht en warmte. (Zee)wind wordt goed verdragen. De hondsroos hoeft niet gesnoeid te worden maar kan verjongt worden door oude takken weg te knippen.

De hondsroos bloeit met witte tot roze bloemen in juni/juli. De bloemen worden druk bezocht door allerlei insecten. De vruchten zijn de bekende smalle flesvormige rozenbottels. Ze zijn oranje tot rood van kleur.

De struik is ook erg geliefd onder de vogels, zoals de koperwiek en kramsvogel. De bottels worden graag gegeten tijdens de wintermaanden december, januari en februari.

Foto: SLZ

Wilde kers (Prunus avium)

Wilde kers (Prunus avium)

De wilde kers is een hoge boom die kan groeien tot 15 meter. De boom groeit het best op een vruchtbare, kalkhoudende, matig vochtige bodem. De boom bloeit in april/mei met bundels van 3 – 3,5 cm grote witte bloemen. Hierna volgen er donkerrode, eetbare vruchten. De wilde kers is een winterharde boom en kent in de herfst een geel/rood bladerdak.

De wilde kers is een drachtboom voor bijen, een waardboom voor vlinders en een voedselboom voor vogels. De boom hoeft slechts een keer per jaar gesnoeid te worden, dit kan na de bloei of de oogst

Het kersenhout wordt gebruikt voor de meubelindustrie, beeldhouwwerk en muziekinstrumenten.

Sleedoorn (Prunus Spinosa)

Sleedoorn (Prunus Spinosa)

De sleedoorn is een struik die kan groeien tot 4 meter hoog. De struik groeit het best door een vochtige en voedselrijke bodem, bij voorkeur kalkhoudend. De sleedoorn staat het liefst in de zon of halfschaduw. De bloeitijd is in maart/april en in het najaar komen er paarsblauwe vruchten.

De sleedoorn hoeft niet gesnoeid te worden, maar om de plant in model te houden kan deze het best in het voorjaar of in de zomer ingekort worden. De sleedoorn is daarnaast ook nog eens goed voor bijen, vlinders en vogels.

Foto: SLZ

Rode bes (Ribes rubrum) – soort “Jonkheer van Tets”

Rode bes (Ribes rubrum) – soort “Jonkheer van Tets”

De rode bes is een struik die kan groeien tot 2 meter hoog. In april bloeit de rode bes met wit-gele bloemen waarna de pluktijd plaatsvindt vanaf juli. De bessen groeien in trossen van 7 tot 11 stuks en zijn direct eetbaar. Deze struik is zelf bestuivend maar kruisbestuiving met andere soorten is wel beter. De rode bes kan op elke grondsoort gekweekt worden maar geeft de beste opbrengst in een voedzame, vochthoudende grond. Daarnaast staat de rode bes het liefst in de zon of halfschaduw.

De opbrengst van de rode bes is na een strenge winter beter dan na een zachte winter. Daarnaast is de rode bes goed voor bijen en vlinders. Zwakke en kruisende takken kunnen het best verwijderd worden in de winter. Takken inkorten en teveel aan grondscheuten dunnen, kan het best gedaan worden in de zomer.

Rode bessen zijn zeer gezonde lekkernijen. Deze kleine rode balletjes zijn gezegend met een goede hoeveelheid vitamine C, kalium, ijzer, vezels en roodkleurende anthocyaninen. Dit zijn kleurstoffen uit de familie van flavonoïden die bekend staan om hun krachtige werking als antioxidant. Dit geldt ook voor de zwarte bes.

Zwarte bes (Ribus nigrum) –  soort “Titania”

Zwarte bes (Ribus nigrum) – soort “Titania”

De zwarte bes is een struik die kan groeien tot 1,5 meter hoog. In april bloeit de zwarte bes met groen-witte bloemen waarna de pluktijd plaatsvindt vanaf juli. De struik geeft al vanaf 1 jaar bessen en zijn direct eetbaar. Deze struik is zelf bestuivend. De zwarte bes kan op elke grondsoort gekweekt worden. Daarnaast staat de zwarte bes het liefst in de zon of halfschaduw.

De zwarte bes heeft een zeer goede winterhardheid. Daarnaast is de zwarte bes goed voor bijen en vlinders. Zwakke en kruisende takken kunnen het best verwijderd worden in de winter. Takken inkorten en teveel aan grondscheuten dunnen kan het best gedaan worden in de zomer.

Van zwarte bessen wordt de bekende frisdrank cassis gemaakt, maar je kan er ook bijvoorbeeld zelf jam van maken, zeker in combinatie met ander rood fruit is deze erg lekker.

Lijsterbes (Sorbus aucuparia)

Lijsterbes (Sorbus aucuparia)

De lijsterbes komt meestal als struik voor, zelden als boom. Deze struik kan groeien tot 10-15 meter hoog. De lijsterbes kan vrijwel overal groeien, kan veel schaduw verdragen en is matig gevoelig voor (zee)wind. Daarnaast is de lijsterbes ook winterhard. De bloeiperiode is in mei/juni. In de nazomer en herfst draagt ze prachtige oranje tot vuurrode besvormige vruchten.

De struik is een drachtplant voor bijen, een waardplant voor vlinders en een voedselplant voor vogels. Zeker spreeuwen en lijsters zijn dol op de lijsterbessen. Echt rijpe lijsterbessen zijn voor de mens ook eetbaar, maar ze zijn wel aan de bittere kant.

De lijsterbes kan je in vorm snoeien, maar dit is niet nodig, afgezien van het verwijderen van dode takken.

Foto: SLZ

Kardinaalsmuts (Euonymus europaeus)

Kardinaalsmuts (Euonymus europaeus)

De kardinaalsmuts kan groeien tot een struik van maar liefst 4 meter hoog met lange sliertende takken. De kardinaalsmuts groeit het best op voedselrijke, vochtige maar vooral kalkrijke bodems. De kardinaalsmuts bloeit in april en mei waarna in deze in de herfst zich siert met rozerode vruchtdozen. De kardinaalsmuts staat het liefst in de zon of halfschaduw.

De struik heeft een zeer goede winterhardheid en verdraagt (zee)wind. Het snoeien van de kardinaalsmuts kan het best plaatsvinden na de vorst in het voorjaar. De struik is een goede plaats voor bijen en vlinders. Na de bloei ontstaan de zaden die door vogels worden verspreid.

Foto: SLZ

Welke boom is geschikt voor jouw tuin?

Grote tuin Kleine tuin Stadstuin
Winterlinde + + (geknot of als leilinde)
Wilde walnoot +
Boswilg + + (geknot)
Sleedoorn + + + (gesnoeid)
Kerspruim + + (gesnoeid)
Wilde kers +
Hondsroos + + (gesnoeid)
Lijsterbes + +
Wilde mispel + + + (gesnoeid)
Zwarte bes + + +
Rode bes + + +
Kardinaalsmuts + + +

 

Hoe verzorg ik jonge boompjes?

Jonge boompjes geplant? Hoe nu verder? Hoe verzorg je je jonge boompjes goed?
Lees hier alles over in de factsheet.

Naar de factsheet

 

Vragen?

Heb je nog een vraag over de bomen? Kijk bij de veelgestelde vragen en vind snel het antwoord!

Veelgestelde vragen

 

Staat je vraag er alsnog niet bij? Neem dan contact met ons op. Mail naar Velt ZE via veltze@mjklippel.nl