Column: Boswachter; held, rolmodel, zeur en pispaal. An act of love

Boswachter; held, rolmodel, zeur en pispaal. An act of love

Wikipedia; Een held (mannelijk) of heldin (vrouwelijk) is een bestaand, fictief of historisch persoon die, wanneer geconfronteerd met gevaar en rampspoed of vanuit een zwakke positie, moed en de bereidheid tot zelfopoffering betoont voor een grotere zaak.

25 mei 2020

Sinds ik directeur ben van de Zeeuwse Milieufederatie ben ik me meer en meer bewust van mijn tekortkomingen. De organisatie houdt zich bezig met natuur en milieu. Bij milieu en klimaat redeneer ik vanuit gezond verstand. Gewoon als vanzelfsprekend werken aan energietransitie, circulaire economie en duurzaamheid. Dat heeft met verandering te maken. En dat ligt me van nature wel. Natuur ervaar ik intens, mijn verlangen hier een beschermende rol in te nemen is groot, maar verstand ervan; dat heb ik voor mijn gevoel niet.

Een recent voorbeeld. IK HOU VAN BOMEN! Oef, wat voel ik de waarde daarvan. Ik kan werkelijk alle functies van bomen opsommen. Bijvoorbeeld schaduw, nestgelegenheid, CO2 vanger, enz. enz. enz. Maar helaas… ik onderscheid nog geen berk van een es. Op zich geen wereldramp, maar als ik me ergens in bestuurlijk Zeeland wil bemoeien met ons beleid, dan is het wel handig als ik ook weet waar ik het over heb. En wat dacht je van natuurliefhebbers? Daar waar ík dacht dat we toch allemaal wel meer bomen wilden, weet ik nu dondersgoed dat mensen daar ook anders over kunnen denken en zelfs boos over worden. Want hoe durf ik? Weet je wel welke boomsoorten waar? En bepaalde delen van onze provincie; daar willen we helemaal geen bomen!

Eerder liep ik al 14 dagen door Zeeland om de omgeving bewuster in me op te nemen. Ik werd begeleid door boswachters, natuurgidsen, ecologen, natuurbeschermers en kunstenaars. En dat bracht me veel nieuwe inzichten. En ik wil nog meer leren, veel meer leren over die natuur. Dus grijp ik werkelijk iedere kans om op pad te gaan met iemand die verstand heeft van de omgeving en de natuur in die regio.

Zo ging ik een tijdje geleden aan de wandel op Walcheren. Met boswachter Erwin Verhage. Ik realiseer me dan dat ik een lucky woman ben, want door het werk bij ZMf leer ik veel mensen kennen die zich met ziel en zaligheid inzetten voor de natuur en die mij met plezier op sleeptouw nemen.

Opgetogen en ietwat ongemakkelijk hobbel ik achter Erwin aan…, minstens 1,5 meter afstand tussen ons, maar ik wil al zijn woorden en blikken vangen. Ik loop waar hij loopt, kijk waar hij kijkt, neem alles in me op. Ik voel me net een nieuwsgierige kleuter. Ongeduldig ook. Waar hij ook maar naar kijkt, heb ik weer 100 vragen. Hij wijst me op een plek en terwijl ik me nog zit te vergapen aan die pracht, stuift hij ineens enthousiast van het pad af. Een harlekijn orchidee! Een speciale app erbij en hij gooit een blij bericht erover in zijn groepsapp. Hij dolenthousiast! Ik vind hem ook wel mooi, maar heb geen idee waarom dat bloemetje nou precies zo bijzonder is. Dit is voor mij een sterk leermoment. Niet oordelen Ira. Maar luisteren! En door goed te luisteren besef ik ineens waarom dat kleine plantje zo belangrijk is. Zo’n bijzondere soort. Dat die iets zegt over hoe gezond het gebied is. Welk effect zo’n plant heeft op het aantrekken van bijzondere vlindersoorten bijvoorbeeld. Ook dit is een keten. (Note to self; net een circulaire economie. Een eigen ecosysteem).

Verheugd lopen we verder en onderweg wijst hij me nog op de gele lis. Ik dacht toch echt dat het een doodnormale narcis was. Maar bij nader inzien en foto’s van dichtbij, begin ik hem te geloven. Ik sta nog even stil bij een gevlekte rietorchis. En al ziet hij er wat beschimmeld uit, ik ben zo gecharmeerd van zijn schoonheid, dat ik er minstens drie foto’s van maak.

En dan springt er een olijke labradoedel in mijn knieholte. Nu hou ik zelf van honden, maar ik vind dit wat ongepast. Het baasje glimlacht. Erwin spreekt haar aan en vraagt haar de hond aan te lijnen. Hij legt heel geduldig uit dat het nu broedseizoen is en dat er veel reekalfjes liggen. De vrouw lijkt niet geïnteresseerd. Vooral verbolgen. ‘’Mijn hond zou een reetje nooooit iets doen’’. Het enige wat ze wel wil weten is waar ze haar hond wel los mag laten. Erwin staat haar rustig te woord. Ik bewonder zijn geduld.

Er volgt een mooi gesprek tussen Erwin en mij. Over mensen en hun reactie op de natuur en de ‘regels’. En over de waarde van natuur. Moeten we dit vooral met rust laten of moeten we het zo veel mogelijk delen? En moet iedereen ervan kunnen genieten? Wandelaars, mountainbikers, ruiters. Maar crossmotoren dan? Over het evenwicht tussen genieten en verstoren. Dat is nog best een dilemma.

Later passeren we nog een paar mensen. Ze geven aan dat de toegangsregels voor het gebied toch niet goed op de bordjes staan of dat ze de bordjes niet hebben gezien. Mijn teleurstelling is groot. Waarom waardeert niemand dit werk? Waarom is iedereen alleen met zijn eigen voordeel begaan en lijkt niemand bezig te zijn met het waarom achter de regels van de boswachter? Ik trek in mijn hoofd de vergelijking met de maatregelen van de coronacrisis. Men weet het deep down wel, maar men wil er gewoon liever geen last van hebben. ‘We hebben toch recht op ons uitje’?

We trekken verder het bos in en we verwonderen ons over soorten. En over het ontstaan van het bos. We zien boshondstong of veldhondstong. We komen langs een berk die ondersteund wordt door een meidoorn. We vragen ons af hoe er een immens grote hulst tussen de esdoorns kan staan. Van minstens 70 jaar oud? En we praten over olifanten- versus reeënpaadjes. Na een geheimzinnige tocht over dit soort paadjes komen we eindelijk aan bij het grote kruis in de duinen. Een mooi monument voor iets heel treurigs. In de nadagen van de oorlog zijn er nog Nederlanders gefusilleerd door de Duitsers. Vreemde gewaarwording vond ik dat. Op een van de mooiste plekken van Zeeland heeft een onvoorstelbaar drama plaatsgevonden. Dat moet ik even verwerken.

Al met al dus een emotionele tocht voor mij. De plek, de geschiedenis. En ook de frustratie die ik voelde over mijn medemens. Eerder die week hoorde ik over een Schotse Hooglander. Ze was aan het bevallen. Er kwamen 7 wandelaars voorbij, die zo dichtbij kwamen staan om alles te fotograferen… dat de moederkoe, direct na de geboorte, is weggevlucht. Het direct likken van het kalf zorgt voor de moeder-kind band, die bleef dus uit. De verstoring leidde tot de dood van het kalf. Zo in en in treurig vond ik dat. Terwijl ik er ook vanuit ga dat niemand zoiets expres op zijn geweten wil hebben. Het is zeer waarschijnlijk gewoon gebrek aan kennis.

Dus laat ik in hemelsnaam mijn kennis vergroten! Want ook ik maak graag foto’s van mijn natuurbeleving. Gelukkig werd ik deze dag goed begeleid. Door iemand die een hoop gezeur over zich heen krijgt tijdens het uitvoeren van zijn werk, maar toch rustig de discussie aangaat, omdat hij het grote plaatje ziet en daarbij opkomt voor iets wat ook sterk in het voordeel is van de mensen die het soms verpesten.
Ik werd begeleid door een held!

 

Ira von Harras
directeur ZMf

Tags: