RES vereist burgerparticipatie

16 mei 2019

RES vereist burgerparticipatie

Onlangs publiceerde het samenwerkingsplatform Zeeuws Energieakkoord de eerste aanzet tot een plan van aanpak voor de reductie van CO2-uitstoot in Zeeland. Er wordt ingezet op drie sectortafels, namelijk de gebouwde omgeving, elektriciteit en mobiliteit, waarvoor een conceptplan is uitgewerkt. Deze ‘bouwstenen’, zoals het platform ze noemt, dienen als basis voor de concept-Regionaal Energiestrategie (RES) die Zeeland in moet dienen voor het landelijk klimaatakkoord. In totaal moeten we, met alle regionale strategieën samen, een landelijke CO2-reductie halen van 49% in 2030. Die reductie moet op een eerlijke manier over de regio’s verdeeld worden, waarbij rekening gehouden wordt met de regio specifieke kenmerken van de energiebehoefte en het energie-aanbod.

Naar één integrale energiestrategie

Aan de drie sectortafels praten specialisten en deskundigen van organisaties, ondernemers, overheden en belangenorganisaties, waaronder de ZMf, mee om kansen en hobbels voor de Zeeuwse RES in kaart te brengen en concrete plannen te maken. Een kernteam bewaakt deze processen en zorgt voor afstemming tussen de onderlinge plannen. Zo wordt toegewerkt naar één integrale energiestrategie voor Zeeland.

Elektriciteit

Zeeland wil in 2030 tenminste 11 PJ aan hernieuwbare energie opwekken uit een combinatie van zonne-, wind- en waterenergie. Die 11 PJ staat overigens gelijk aan het totale huidige Zeeuwse energieverbruik. Wind en zon gaan een hoofdrol spelen in het verduurzamen van de elektriciteitsvoorziening. Daarvoor zijn windparken op zee én zonne- en windparken op land nodig. Daar gaat de komende tijd op ingezet worden. Met al het water in en om Zeeland lijkt energie uit water ook een hele interessante optie die verder onderzocht gaat worden. Drie vormen blijken het meest kansrijk: getijden- of stromingsenergie, zoet-zoutenergie en thermische energie.

Gebouwde Omgeving

Op het gebied van gebouwde omgeving, waar zowel woningen als gebouwen zonder woonbestemming onder vallen (winkels, kantoren, scholen etc.),  moet er in 2030 in Zeeland 101 Kton CO₂ gereduceerd zijn. Dat kan door vermindering van energievraag, door verduurzaming van het energieaanbod en door toepassing van duurzame installaties en producten. Energiebesparing lijkt het makkelijkst en snelst te realiseren. Daarom wordt daar eerst volop op ingezet.

Mobiliteit

Aan de sectortafel mobiliteit is gesproken over verduurzaming van personenmobiliteit, de logistieke sector, havens, binnenvaart en kust- en zeevaart, grond-, weg-, en waterbouw, het inkoopbeleid van overheden en het openbaar vervoer. De ambitie in Zeeland is 49% CO2-reductie in 2030. Dat betekent concreet dat we minimaal 836 Kton CO₂ moeten besparen. Nergens in Nederland is het bezit van auto’s onder particulieren zo hoog als in Zeeland. Essentieel dus om daar hard aan verduurzaming te werken. En dat geldt ook voor andere kenmerkende en sterk vertegenwoordigde sectoren in de provincie, zoals de industrie, logistiek, scheepvaart en landbouw.

Kanttekeningen van ZMf

De ambities op het gebied van CO₂-reductie voor onze provincie zijn fors, weet ZMf. Toch geloven we dat ze realistisch zijn. Als de plannen stapsgewijs worden uitgerold in een tempo dat de samenleving bij kan houden, zijn de doelstellingen zeker haalbaar.

We hebben ook een paar kanttekeningen. In de eerste plaats vond ZMf dat er in de aanzet voor de RES voor Zeeland onvoldoende aandacht was voor burgerparticipatie. Burgers moeten mee kunnen denken en praten over oplossingen die ook hen direct of indirect aangaan. Het gaat tenslotte om hún leefomgeving. Zo vinden we het bijvoorbeeld belangrijk dat niet alleen de initiatiefnemer profiteert van een zonnepark, maar ook de regio. Dat burgers financieel mee kunnen doen,  dat een zonnepark landschappelijk goed wordt ingepast en dat gezocht wordt naar combinatie met biodiversiteit. Dit wordt omschreven in de constructieve zonneladder van de Natuur- en Milieufederaties, die we geïntroduceerd hebben bij de Zeeuwse RES. Alleen zo, is onze overtuiging, kun je het brede draagvlak krijgen die nodig is voor deze grote transitieplannen. Daarover heeft ZMf haar stem laten horen, en met succes! Inbreng van burgers is nu expliciet opgenomen in de plannen.

Een ander bezwaar is het feit dat in de regionale energiestrategie, in tegenstelling tot de landelijke, de industrie en landbouw in Zeeland geen eigen sectortafel hebben. Dit impliceert dat er geen onverdeelde aandacht zou zijn voor deze sectoren. Een noodzaak vindt ZMf, zeker in een provincie als Zeeland waar industrie en landbouw van grote betekenis zijn.

Samen met Zeeuwind heeft de ZMf deze zorgen geuit in een brief aan de formateur en alle fracties en leden van Provinciale Staten van Zeeland in de hoop dat de nieuwe coalitie onze signalen mee gaan nemen in haar beleid. Het gesprek heeft inmiddels plaatsgevonden.

Tags: