Ingegeven door de afspraken van het internationale klimaatverdrag van 2015 in Parijs werkt Zeeland aan een Regionaal Energiestrategie (RES). Elektriciteit en hoe we deze kunnen verduurzamen is een van de speerpunten in deze strategie. ZMf wil actief meewerken aan het bereiken van de Zeeuwse energieambities op dat vlak.
ZMf ziet voor zichzelf de rol weggelegd om activiteiten en projecten aan te jagen, te faciliteren en te regisseren of om aan te sluiten bij andere initiatieven en deze te versterken. Uitgangspunt daarvoor is onze visie op hernieuwbare energie en hoe de opwekking ervan in het landschap wordt geïntegreerd (link naar visie). Van de drie stappen van de trias energetica, 1) besparen, 2) duurzame bronnen en 3) efficiënt gebruik van fossiele brandstoffen, wil ZMf in eerste instantie vooral inzetten op besparing. Vervolgens sturen we op energievoorziening vanuit hernieuwbare bronnen. Het gebruiken van fossiele brandstoffen is voor ZMf in principe een no-go.
In Zeeland staan we met z’n allen voor de aanzienlijke klus om in 2030 in totaal 11 PJ aan hernieuwbare energie op te wekken. ZMf pleit in dat proces voor burgerparticipatie. Dit hebben we ook bepleit in de Regionaal Energiestrategie. Nauwe betrokkenheid van de samenleving geeft logischerwijs een bredere inzet en meer begrip. Een verdienmodel voor de burger zal dat nog verder versterken. De opwekking en opslag van hernieuwbare energie zal onvermijdelijk zijn effect hebben op het landschap. De vorm en omvang ervan is deels stuurbaar door windmolens en zonneparken slim in te passen in (leef)omgeving, waarbij zo min mogelijk afbreuk wordt gedaan aan de kwaliteit van het landschap. De aanleg van hernieuwbare energie-opwekkers komt in veel gevallen de biodiversiteit niet te goede of heeft zelfs nadelige gevolgen. ZMf is ervan overtuigd dat met ‘iets verder denken dan onze neus lang is’, er creatieve oplossingen te bedenken zijn waarbij de biodiversiteit wordt behouden of zelfs vergroot.
Om de klimaatdoelen te halen in 2050 is energiebesparing en innovatie essentieel. Wij werken proactief mee aan het ontwikkelen van een aantal typisch Zeeuwse nieuwe energievormen waarmee die doelen haalbaar worden.
Uitbreiding van zonne-energie op daken is hoog nodig. Zeeland heeft daar een enorme potentie voor. ZMf zou graag zien dat alle geschikte daken in Zeeland in 2030 zonne-energie opwekken door PV-panelen. De grote uitdaging in de komende jaren is de opslag van energie in relatie tot de productie van zonne-energie. Innovatie op dat gebied is essentieel. Wij zouden graag helpen met het uitdenken van de uitvoering van kleinschalige pilots in bijvoorbeeld 
huishoudens of de recreatiesector. Wij zijn een voorstander van zonneweides in het landschap, mits er rekening gehouden wordt met draagvlak vanuit de samenleving, met participatie door burgers en dat er gezorgd wordt voor versterking van de landschapskwaliteit en de biodiversiteit (gericht op boerenlandvogels) gecombineerd met de bodemgesteldheid. Als richtlijn daarvoor ontwikkelden De Natuur en Milieufederaties de Zonneladder.
Windenergie op land is geen luxe overweging, maar harde noodzaak om klimaatdoelstellingen te halen. ZMf wil benadrukken dat er daarbij wel goed op moet worden gelet dat nieuwe concentratielocaties voor windenergie geen grote nadelige gevolgen hebben voor Natura 2000 gebieden en de landschapsstructuur.
De provincie Zeeland bestaat voor een groot deel uit water. Water is een belangrijke drager van energie, bijvoorbeeld in de vorm van temperatuur of stroming. In Zeeland kan de getijdestroming benut worden door middel van turbines. Vanuit ecologisch perspectief zijn de mogelijke effecten onder onderwaterleven, zoals zeezoogdieren en vissen, hierbij van belang. Nieuw te plaatsen turbines moeten aan strenge voorwaarden voldoen zodat vissen hier zo min mogelijk schade van ondervinden. Nieuw ontwikkelde turbines zullen daarom eerst getest worden op diervriendelijkheid, bijvoorbeeld in het toekomstige Tidal Testing Centre. Het benutten van getijdenenergie wordt al op kleine schaal gedaan, zoals in de getijdenenergie in de Oosterscheldekering. Andere vormen van energiewinning uit water zijn nog in de ontwikkelingsfase, zoals aquathermie en Blue Energy.
Als in 2030 de klimaatdoelen zouden zijn gehaald, vindt ZMf het niet wenselijk om meer ruimte te bieden aan zonne- en windenergieopwekking op land dan strikt nodig is voor 11PJ. We willen van ons landschap kunnen blijven genieten, met een open horizon en de voor Zeeland karakteristieke weidsheid. Het land is ook nodig voor andere belangrijke zaken als natuur, soortenrijkdom en voedselproductie. Als de vraag naar energie tegen 2050 volgens verwachting niet minder wordt, zullen andere passende innovaties nodig zijn om de extra energie op te wekken. ZMf helpt met het zoeken naar innovatieve ideeën daarvoor.
Met groene waterstof zal de industrie in Zeeland een grote verduurzamingsslag kunnen maken. Daarom is ZMf voorstander van proefprojecten met het opwekken van groene waterstof in Zeeland. Maar het opwekken van voldoende duurzame elektriciteit voor de productie van groene waterstof kan (met de huidige technieken) niet op land plaatsvinden. De windenergieparken Borsele en IJmuiden Ver, beide op zee, zijn zeer geschikt om de industrie duurzaam te voeden. Een aanlanding bij Borsele van de elektriciteitskabels vanaf de windparken op zee is de eerste stap om in de komende twintig jaar daarop te kunnen omschakelen.
De klimaatdoelstellingen zijn ambitieus en er is geen tijd te verliezen. Daarom zijn er voor ZMf een aantal duidelijke no-go’s. Kolen- en gascentrales hebben een grote impact op het milieu en het klimaat en zijn geen duurzame oplossing voor de toekomst. De gascentrale in het Sloegebied is in de transitieperiode nog nodig, maar zal na 2030 sluiten. Nieuwbouw is uitgesloten.
Ook zijn wij niet voor de bouw van kerncentrales. Er is weliswaar geen directe CO2-uitstoot, maar we zadelen de toekomstige generaties op met radioactief afval dat met de huidige verwerkingsmechanismen minstens 10.000 jaar veilig moet worden opgeslagen. Dat vinden wij geen eerlijke en fundamenteel goede oplossing. En waar niemand aan wil denken zijn de desastreuze gevolgen in het geval van een kernramp. Thoriumcentrales hebben het voordeel dat er geen kettingreactie kan optreden, wat ze op dat gebied veiliger maakt dan de huidige kerncentrales. Of deze vorm van kernreactie minder schadelijk afval geeft is nog maar de vraag. Daar komt bij dat de realisatie van dergelijke centrales voor 2050 niet haalbaar lijkt. Dit geldt ook voor kernfusiecentrales.
Tenslotte is ook biomassa een no-go voor ons. Dit, omdat de hoeveelheid biomassa die nodig is om een behoorlijke hoeveelheid energie op te wekken, te groot is. Wij zien de waarde van biomassa veel meer liggen bij de ontwikkeling van bio-based hoogwaardige producten als vervanger van plastics, chemicaliën en in de farmacie als basis van medicatie.
Heb jij een vooruitstrevend idee voor het opnemen voor het slim en verantwoord opnemen van energieopwekking en -opslag in het landschap? Laat het ons weten. Misschien brengt jouw plan de juiste mensen samen in ons netwerk. En je kunt ons ook op andere manieren steunen. Kijk hier hoe dat kan.
Tags:
Directeur
Hallo! Leuk dat je op onze website bent en informatie komt zoeken over ons werk en over de natuur en het milieu in Zeeland. De website van ZMf maakt gebruik van cookies. Dit zijn analytische en functionele cookies, die geen persoonsgegevens verzamelen en helpen de website goed te laten functioneren. Wil je meer weten over hoe we omgaan met jouw privacy op onze website? Lees dan het privacy beleid van ZMf.