Minder lichthinder

Minder lichthinder

Nederland is een van de meest verlichte landen in de wereld. Maar veel van die verlichting is vaak onnodig. Bovendien kan licht het ritme van mens, dier en plant verstoren. ZMf pakt lichthinder aan door bedrijven en overheden te stimuleren minder, slimmer en energiezuiniger te verlichten. Je zou misschien denken dat Zeeland, met haar lage bevolkingsdichtheid, relatief weinig licht uitstraalt. Maar niets is minder waar. Op de foto van André Kuipers hieronder waarop je Zeeland van bovenaf ziet, is duidelijk de lichtuitstraling te zien van de kassen in Rilland, de bedrijven in het Sloegebied, de Kanaalzone en de (grotere) steden.

Lichthinder in Zeeland

Onderzoek naar opgaand licht

In 2019 kwam een rapport uit van een onderzoek naar opgaand licht van Nederlandse steden. Daaruit blijkt dat veel steden relatief steeds donkerder worden, maar dat Zeeland achterblijft. Middelburg, Vlissingen, Terneuzen en Goes slagen er niet of nog onvoldoende in de lichtvervuiling terug te dringen. De meetgegevens zijn afkomstig van de satelliet Suomi NPP. Nu doet Zeeland het nog niet heel verkeerd. Zij staat op plek vijf van Nederlandse provincies met de donkerste steden. De steden van Drenthe, Groningen, Flevoland en Friesland zijn echter nog donkerder. Kijk je naar de steden zelf, dan is gemeente Middelburg het donkerst en Goes het lichtst. Vlissingen en Terneuzen scoren gemiddeld. Kijk je naar vergelijkbare steden in Nederland, dan ligt alleen gemeente Middelburg onder het gemiddelde, de andere drie steden liggen er net boven.

Winst door slimmer te verlichten

Volgens ZMf is er makkelijk nog winst te halen door slimmer te gaan verlichten. Het meeste opgaande licht is afkomstig van openbare- en reclameverlichting. We zien een tendens dat bij gemeenten, provincies en Rijkswaterstaat steeds vaker lichten worden gedoofd en gedimd waar dat kan. Bij bedrijven en bedrijventerreinen zien we juist het tegenovergestelde gebeuren. Hier komt steeds meer (reclame)verlichting en mede door de lage kosten van led licht is men geneigd de (reclame) verlichting langer te laten branden. Er kan geld en veel energie worden bespaard door verlichting ‘s nacht te dimmen, pas aan te laten gaan als er iemand langs komt of reclameverlichting na 24.00 uur uit te doen.

Bedrijven maken werk van lichthinder

Verschillende bedrijven in Zeeland hebben lichthinder al aangepakt, mede naar aanleiding van de Nacht van de Nacht die door ZMf wordt georganiseerd. Enkele voorbeelden:

Strandcamping Groede heeft op advies van ZMf gekozen voor lage lichtpalen met energiezuinige verlichting en weinig verstrooiing van licht.

Een grote bron van licht bij Dow Benelux in Terneuzen is het affakkelen. Dow heeft maatregelen genomen en de lichthinder hiervan is sinds 2005 met 70% beperkt.

Zeeland Refinery vervangt de straatlantaarns van de raffinaderij door ledverlichting. Ook de verlichting van de werkvloer wordt aangepakt.

Yara Sluiskil vervangt de verlichting langs het Kanaal Gent-Terneuzen door energiezuinige en dimbare ledlampen. Dit geeft een besparing van 50 tot 60% energie en aanzienlijk minder lichthinder. In de centrale werkplaats komen dimbare ledlampen die pas bij beweging sterker gaan branden.

Ook partijen als gemeenten, Rijkswaterstaat en bewoners hebben de afgelopen jaren lichthinder aangepakt.

10 tips voor het donker

Je kunt heel eenvoudig zelf ook de nacht weer een beetje donkerder maken. Dat doe je zo:

  1. Verlicht buiten alleen wanneer het nodig is.
  2. Gebruik om het huis sensorlampen, tijdschakelaars of bewegingsmelders in plaats van lampen die de hele nacht branden.
  3. Stel buitenlampen goed af, zodat ze de grond verlichten in plaats van de lucht. Scherm de lampen goed af, zodat deze ook via de zijkant geen licht uitstralen.
  4. Plaats de verlichting zo dicht mogelijk bij het object dat je wilt verlichten.
  5. Doe de verlichting na 23.00 uur uit.
  6. Gebruik zo min mogelijk lampen en kies voor een lamp met een zo laag mogelijk vermogen.
  7. Gebruik energiezuinige lampen. Of kies voor (tuin)verlichting op zonne-energie. Deze zonne-energielampen zijn zeer geschikt als oriëntatieverlichting.
  8. Gebruik liever geen fel wit licht.
  9. Lichtoverlast? Meld dit bij de gemeente of het betreffende bedrijf. Uit onderzoek blijkt dat veel mensen zich wel storen aan lichtvervuiling, maar dit vrijwel nooit melden.
  10. Geniet van de pracht van de Zeeuwse nacht! Bijvoorbeeld tijdens de landelijke Nacht van de Nacht.

Dit kun jij doen

Heb je een bedrijf in Zeeland en wil je mogelijkheden verkennen om slimmer te gaan verlichten met minder lichtverstrooiing en kostenbesparing? Wij kunnen je daarbij helpen.
En je kan meer doen! Kijk hier hoe je ons kunt steunen.

Tags:

Vragen of tips?

Profiel Denise de Leeuw

Denise de Leeuw

Programmamanager Groene Ruimte