Stop PFAS!

Header visual: Ton Stanowicki

De handige eigenschappen van PFAS pakken dus ook negatief uit. Deze ‘Forever Chemicals’ breken nauwelijks af en eenmaal in het milieu verspreiden ze zich snel. Ze hopen op in plant, mens en dier. En als de concentratie in het lichaam te hoog is, kan dit negatieve effecten hebben op de gezondheid. Zo kunnen PFAS schade aanrichten aan het immuunsysteem, het cholesterolniveau, de lever en kunnen ze nier- en teelbalkanker veroorzaken. Ook hebben ze een negatieve invloed op de voortplanting en ontwikkeling van een embryo of foetus.

Blootstelling

Mensen kunnen blootgesteld worden aan PFAS door verkeerd gebruik of slijtage van die alledaagse producten. Maar ook via drinkwater en ons voedsel. Alle Nederlanders krijgen via de laatste twee routes PFAS binnen en hier kunnen we zelf weinig aan doen om dit te voorkomen. Gelukkig zijn de hoeveelheden hiervan beperkt.

PFAS worden in het milieu opgenomen door planten en dieren en verspreiden zich naar boven in de voedselketen. Dieren die hogerop staan krijgen dus hoge concentraties aan opgehoopte PFAS binnen.  Zo zit volgens onderzoek van Wageningen Marine Research (WMR) meer PFAS in zeebaars dan in garnalen uit de Westerschelde. En als wij dan vervolgens deze zeebaars eten, hopen PFAS zich op in ons lichaam. Door PFAS daalt onder andere de biodiversiteit in de Schelde en die is juist hard nodig voor klimaatadaptatie en het tegengaan van klimaatverandering. Een schone Westerschelde is dus ook veerkrachtig.

Verwerking van PFAS-houdens afval

Afvalverwerker INDAVER verwerkt afval. Dat betekent dat zij ook PFAS-houdend materiaal behandelen. In een podcast wordt uitgelegd hoe dat zit.

Luister de podcast

Wat doen wij

Schade door PFAS moet dus zoveel mogelijk beperkt en hersteld worden! En dat begint bij het stoppen van de productie en uitstoot van PFAS. Hier zijn bewustzijn, maatschappelijke druk, onderzoeksresultaten en nieuw beleid voor nodig, op Europees en uiteindelijk op mondiaal niveau. ZMf werkt hieraan door samen met andere milieuorganisaties in Nederland en België de krachten te bundelen in de strijd tegen deze stoffen. Aan gesprekstafels, in werkgroepen, met brandbrieven en via haar communicatiekanalen.

Rechtszaak tegen de Nederlandse staat
In 2024 is Knoops’ advocaten, namens ZMf en 10 andere partijen een rechtszaak gestart tegen de Nederlandse staat om PFAS-verontreiniging terug te dringen. Hoewel al heel lang bekend is dat PFAS erg gevaarlijk zijn staat de overheid nog steeds toe dat er PFAS geloosd wordt. De inzet van de partijen in deze zaak is afdwingen dat de overheid eindelijk zijn bestaande verplichtingen nakomt en verantwoordelijkheid neemt voor deze structurele en gevaarlijke milieuschade.

Lees meer over de rechtszaak tegen PFAS

ISC
ZMf is lid van de Internationale Scheldecommissie (ISC). Zo willen we niet alleen in de regio, maar ook internationaal pleiten voor bescherming van de Schelde en de natuur in en rond de rivier. De Internationale Scheldecommissie is een intergouvernementele instelling die als doel heeft om de kwaliteitsmonitoring van oppervlakte- en grondwater beter af te stemmen op het niveau van het internationale Scheldedistrict. Die betere afstemming is nodig om een goed gezamenlijk internationaal duurzaam beheer te ontwikkelen voor de Schelde.

Meer over ZMf in de ISC

Onderzoek naar PFAS
ZMf stimuleert het inzichtelijk maken van de schade door PFAS. Binnen onze eigen gelederen werken studenten regelmatig aan onderzoek, bijvoorbeeld naar de verspreiding en de concentraties van PFAS in de Deltawateren. Of naar alternatieven voor PFAS houdende producten waarmee de consument een andere verstandigere keuze kan maken.

Zo werd onder andere het advies van het RIVM en data van het WMR over de situatie en veiligheid van PFAS in de Westerschelde vertaald naar een inzichtelijke infographic. Het RIVM heeft geadviseerd, op basis van het onderzoek door WMR, hoeveel porties je maximaal zou mogen eten uit de Westerschelde, en die is beperkt! In de infographic wordt bijvoorbeeld getoond hoeveel je van een product mag eten op een specifieke locatie.

Bekijk de infographic