Soorten bomen en struiken gratis boompjes uitdeelactie 2024

De kleine bladeren van de winterlinde zijn prachtig: hartvormig, frisgroen in de zomer en vrolijk geel in de herfst. En eenmaal op de grond doen ze ongekend goed werk: lindebladeren verteren heel makkelijk en voegen zo snel voedingsstoffen toe aan de bodem. De winterlinde bloeit in juni en juli. De bloemen zijn wit en vormen dichte groepjes van vier tot vijftien stuks en geuren sterk. Hommels en bijen drinken graag van de nectar. Voor honingbijen is de linde een belangrijke voedingsbron. De winterlinde kan uitgroeien tot een hoge boom, met brede ronde eivormige kroon. Hij doet het goed op rijke, vochthoudende leemgrond. Verdraagt goed schaduw en kan tegen wind. De linde laat zich makkelijk in een bepaalde vorm snoeien.
De bloemen worden gedroogd en als geneesmiddel gebruikt. Lindenbloesemthee werkt tegen ontstekingen in de mond en keel. Het is zeer geschikt voor gebruik door kinderen.

Foto: Lucien Calle

De walnoot is een statige boom die wel kan uitgroeien tot een hoogte van 10 tot 20 meter. De grote bladeren zijn bij het uitkomen nog roodbruin, later worden ze glanzend groen. Na de voorjaarsbloei (april-juni) vallen de forse, 6-8 cm lange katjes eraf. De sterke geur die door de bladeren wordt verspreid, houdt muggen en vliegen op afstand.

De oogst kan van jaar tot jaar veel verschillen. Als de noten in oktober rijp zijn, vallen ze vanzelf van de bomen. Raap ze wel op tijd om ongedierte voor te zijn! Walnoten zijn heel voedzaam en energierijk, rijk aan eiwitten en daardoor goede vleesvervangers.

Walnoten groeien op alle soorten grond en wortelen diep. Zware, dichte grond met ondoorlatende lagen zijn daardoor wat minder geschikt omdat het de wortels verstikt. De notenboom heeft veel licht nodig en is redelijk bestand tegen wind. De boom hoeft niet gesnoeid te worden, het is ook beter om dit niet te doen.

Foto: SLZ

De boswilg is een van de eerste bomen die bloeit na de winter en daarom erg geliefd bij bijen en andere insecten. Het is de typische wilg die men kent van de wilgenkatjes. De bloei begint al in maart en duurt tot en met april. De boswilg is een snelle groeier en wordt een grove struik of gedrongen boompje tot 10 meter hoog. Boswilg staat het liefst op een zonnige of half-zonnige plek. In de eerste twee jaar heeft de boswilg in droge periodes nog extra water nodig.

Foto: Sandra Dobbelaar

De kerspruim is eerder een grote struik dan een boom, maar hij groeit ook vaak uit tot een kleine, meerstammige boom van soms wel 8 meter. Een kerspruim is een krachtige groeier en bloeit zeer uitbundig en in het vroege voorjaar. Zo vroeg in het jaar vormen de kersenpruimen de enige voedselbron voor veel vroeg vliegende insecten zoals bijen en zweefvliegen. De bloeiende kerspruim is bovendien een lust voor het oog.

De kerspruimpjes hebben meestal het formaat van een kers en zijn meestal geel of rood. Je kunt de kerspruim onderscheiden van andere pruimen door de lange vruchtsteel. Daardoor lijken ze ook meer op kersen dan op pruimen. De kerspruimpjes zijn eetbaar.
De kroon van de boom mag af en toe worden uitgedund, maar alleen in de periode juli tot september. Snoeien is niet wenselijk, door de snoeiwondjes kan de boom besmet raken met een schimmel die leidt tot afsterven van de boom.
De kerspruim staat graag (deels) in de zon en is redelijk windbestendig.

Foto: Sandra Dobbelaar

De wilde kers is een hoge boom die kan groeien tot 15 meter. De boom groeit het best op een vruchtbare, kalkhoudende, matig vochtige bodem. De boom bloeit in april/mei met bundels van 3 – 3,5 cm grote witte bloemen. Hierna volgen er donkerrode, eetbare vruchten. De wilde kers is een winterharde boom en kent in de herfst een geel/rood bladerdak.

De wilde kers is een drachtboom voor bijen, een waardboom voor vlinders en een voedselboom voor vogels. De boom hoeft slechts een keer per jaar gesnoeid te worden, dit kan na de bloei of de oogst

Het kersenhout wordt gebruikt voor de meubelindustrie, beeldhouwwerk en muziekinstrumenten.

De hazelaar is een grote, brede struik van 3-6 meter hoog met veel stammetjes. De hazelnoot is in september/oktober rijp. Hij groeit op voedselrijke, vochtige bodems en verdraagt wind goed (geen zeewind). De hazelaar kan veel schaduw verdragen, maar vormt dan lange, dunne takken die topzwaar kunnen worden. De eerste 6 jaar groeit de hazelaar langzaam, daarna wat sneller. Snoeien kan eind februari of juni, maar laat de hazelaar de eerste 6 jaar tot wasdom groeien voordat je echt aan het snoeien gaat.

Het is een waardevolle soort voor landschappelijke beplanting, in m.n. heggen en struwelen. Hij heeft een gunstige invloed op de strooiselvertering. Hazelnoten zijn voedzaam en bevatten veel van het  enkelvoudig onverzadigde omega-9-vetzuur oleïne, dat kan bijdragen aan een betere verhouding van het HDL/LDL cholesterol.

Foto: Sandra Dobbelaar

Ook wel gewone liguster genoemd, is een geliefde haagplant. De plant heeft smalle, langgerekte bladeren die heldergroen van kleur zijn. Tijdens de zomer is de gewone liguster prachtig versierd met kleine witte bloemetjes, en is een belangrijk plant voor bijen. Na de bloeiperiode verschijnen er zwarte (voor de mens giftige) besjes aan de plant. Deze besjes zijn echter populair bij vogels als voedsel. Ook maken vogels graag een nest in deze haag. De liguster verliest alleen bij extreem lage temperaturen zijn bladeren. Is het een milde winter? Dan behoudt de plant zijn bladeren gedurende de hele winter. Hij kan uitgroeien tot een tot 3 meter hoge, brede uitgroeiende, veelstammige struik. Hij verdraagt vrij goed schaduw, kan tegen wind en zee en groeit tamelijk snel. De liguster kan ook als geschoren haag gebruikt worden.

Foto: Nettie Wilderom

De rode bes is een struik die kan groeien tot 2 meter hoog. In april bloeit de rode bes met wit-gele bloemen waarna de pluktijd plaatsvindt vanaf juli. De bessen groeien in trossen van 7 tot 11 stuks en zijn direct eetbaar. Deze struik is zelf bestuivend maar kruisbestuiving met andere soorten is wel beter. De rode bes kan op elke grondsoort gekweekt worden maar geeft de beste opbrengst in een voedzame, vochthoudende grond. Daarnaast staat de rode bes het liefst in de zon of halfschaduw.

De opbrengst van de rode bes is na een strenge winter beter dan na een zachte winter. Daarnaast is de rode bes goed voor bijen en vlinders. Zwakke en kruisende takken kunnen het best verwijderd worden in de winter. Takken inkorten en teveel aan grondscheuten dunnen, kan het best gedaan worden in de zomer.

Rode bessen zijn zeer gezonde lekkernijen. Deze kleine rode balletjes zijn gezegend met een goede hoeveelheid vitamine C, kalium, ijzer, vezels en roodkleurende anthocyaninen. Dit zijn kleurstoffen uit de familie van flavonoïden die bekend staan om hun krachtige werking als antioxidant. Dit geldt ook voor de zwarte bes.

De herfstframboos is een struik die kan groeien tot 2 meter hoog. In juni/ juli bloeit de framboos, waarna de pluktijd van augustus tot en met oktober is. De framboos is winterhard en kan gesnoeid worden in de winterperiode. De plant is zelfbestuivend en houdt van een voedzame grond.

De framboos staat het best tegen een muur of schutting, de struik heeft namelijk wat ondersteuning nodig.

De struik staat bij voorkeur op een plaats in de zon. Hoe meer zonlicht de struik krijgt, hoe beter de vruchten rijpen en hoe zoeter ze zullen smaken. Vogels vinden frambozen ook erg lekker. De framboos is caloriearm en rijk aan vitamine C en vezels. Je kan de framboos zo opeten, of eventueel verwerken in jam of als sausje.

De kruisbes is een struik die kan groeien tot 1 meter hoog. In april/mei bloeit de kruisbes, waarna de pluktijd in juli/augustus volgt. De kruisbessen hebben een zoete smaak en je kan er bijvoorbeeld gelei, jam of sap van maken. De kruisbes is winterhard en kan gesnoeid worden na de oogst van de vruchten. De struik is zelfbestuivend.

De struik houdt van zon, maar deels in de schaduw is ook goed. De struik is ook aantrekkelijk voor vogels, bijen en hommels. Kruisbessen bevatten veel goede voedingsstoffen zoals vitamine C, calcium, magnesium en ijzer. Je kan de kruisbes zo opeten, of eventueel verwerken in een jam of compote.

Deze struik of kleine boom bloeit soms al in februari, maar zeker in maart, met kleine gele bloemen aan nog kale takken. De bloemen hebben kleine kroonbladen die een kruis vormen. Door de vroege bloei trekken de bloemen vroeg vliegende bijen en andere insecten aan. Na de bloei ontstaan rode steenvruchten. Deze kersrode bessen zijn wat wrang van smaak maar wel eetbaar, vooral goed te verwerken in compote. Vogels zijn gek op deze vruchten!

De stam van de kornoelje ziet er grillig en sterk vertakt uit. Hij heeft kronkelige takken en kan tot zo’n 6 meter hoog worden.

De gele kornoelje heeft geen bijzondere zorg nodig. Hij hoeft niet gesnoeid te worden, maar kan wel, je kan er zelfs een haag van maken. Als de kornoelje wat ouder wordt, kan hij worden verjongd door wat oude takken weg te snoeien direct na de bloei, bij voorkeur voordat het nieuwe blad verschijnt.

Foto: Lucien Calle

De Gelderse Roos is een struik die breed uitgroeit en tot 4 meter hoog kan worden. Hij houdt niet zo van een schaduwplek, maar kan goed tegen (zee)wind.

De struik bloeit in het voorjaar met grote witte bloemen die op schermen lijken. Opvallend zijn de grote bloemen aan de buitenzijde en de kleine bloemetjes in het midden van zo’n scherm of tuil. De taak van de grotere randbloemen is om de aantrekkingskracht op bestuivers te vergroten. Je ziet dan ook veel zweefvliegen, kevers en vlinders op de bloemen. Na de bloei ontwikkelt de Gelderse roos scharlakenrode vruchten. Vooral lijsters en pestvogels (familie van de zangvogels) eten deze besjes. Wel pas in de winter, dan zijn ze niet meer zo bitter. De verspreiding van de steenvruchten door pestvogels is best bijzonder. Pestvogels komen niet iedere winter voor in Nederland, maar als ze er dan zijn bestaat er een leuk ritueel: ze geven de vruchten aan elkaar door. Dan eten ze het vruchtvlees eraf en laten het zaadje op de grond vallen.

Foto: Sandra Dobbelaar