De Stichting Natuur en Milieufederaties bestond in 2022 alweer 25 jaar. Samen maken we ons al 25 jaar sterk voor mooie en duurzame provincies! Dit vieren we met onze twaalf federaties doormiddel van verschillende inspirerende verhalen. Iedere maand gaan we in gesprek met een directeur van een federatie. We staan stil bij bijzondere momenten uit ons bestaan en kijken naar de toekomst.
13 juni 2023
Deze keer gaan we in gesprek met Ira von Harras, directeur van de Zeeuwse Milieufederatie (ZMf). Welke uitdagingen liggen er voor deze federatie en hoe vliegen ze die aan, hoe draagt de steun van de Nationale Postcode Loterij bij aan de missie en wat is de kracht van 25 jaar verbondenheid? Ira geeft antwoord op onze vragen.
Wanneer is jullie federatie opgericht en waarom?
“De ZMf in de huidige vorm is opgericht op 5 december 1984. We zijn ontstaan door een fusie van twee partijen die in samenwerking meer draagvlak hebben dan los van elkaar. Dit waren de Vereniging Milieuhygiëne Zeeland en het Zeeuws Coördinatieorgaan voor Natuur-, Landschaps- en Milieubescherming.”
Wat zijn de uitdagingen waar Zeeland momenteel voor staat op het gebied van natuur en milieu?
“Mensen van buiten Zeeland zien onze provincie vaak als een groenblauwe oase. Het wordt vaak ‘land in zee’ genoemd. Natuurlijk is het ook een unieke provincie gezien het landschap. Maar ondanks dat het oogt als een omgeving met mooie natuur, mooi water en veel ruimte, is dit toch ogenschijnlijk. Helaas hebben we te maken met stevige problematiek op het gebied van natuur en milieu.
Zo zitten drie van de 12 grote Nederlandse industriële uitstoters in onze regio. Hierdoor zit er veel last in onze wateren, terwijl die voor ons van levensbelang zijn. Denk aan chemische stoffen zoals PFAS. Ook hebben we een kerncentrale en wordt er gesproken over twee potentiële nieuwe kerncentrales.
Daarnaast hebben we in Zeeland ook te maken met de dynamiek van kustbebouwing. Er zijn veel toeristen die erg graag hier aan het water zitten. Dit brengt zowel sociaal als voor de natuur ook z’n uitdagingen met zich mee. Gelukkig is er hiervoor wel een Kustvisie vastgesteld die de grenzen aan die groei bewaakt.
Maar ja, als ik ze zo opnoem hebben we best een aantal bijzondere uitdagingen in ons mooie, maar toch zorgwekkende regio.”
Hoe vliegen jullie deze uitdagingen aan?
“Onze aanpak is eigenlijk los te trekken in een aantal rollen. De eerste is de aanjagende en stimulerende rol. Als er initiatieven of projecten zijn die positief bijdragen aan natuur en milieu, dan proberen we die te versnellen, te versterken of te vergroten. Dus als we een initiatief tegenkomen voor hernieuwbare energie die al natuurinclusief is ingericht, dan zetten we zo’n project echt in de spotlights via onze mediakanalen. Of we organiseren evenementen om het onder de aandacht te brengen. In ieder geval proberen we beweging te creëren eromheen. Dit is misschien ook wel de leukste rol die we hebben, omdat dit heel positief is.
We hebben ook de beschermende rol voor de natuur. Die voeren wij naar mijn idee op een hele mooie manier uit. We blijven altijd in gesprek en als het niet anders kan gaan we naar de Raad van State. Maar ook dat doen we op een chique en open manier. We hoeven niet altijd te verharden, maar we staan wel echt voor onze punten.
Daarnaast zijn we primair opgericht als een vertegenwoordigende partij namens onze achterban. De ZMf is een vereniging met zo’n 26 aangesloten lid organisaties en een aantal individuele leden. Vaak zitten wij aan de politiek bestuurlijke tafels als dé stem namens die achterban. Ook hier is het idee om aan de voorkant positieve invloed uit te oefenen, maar soms ook op onze strepen te staan en te zeggen ‘tot hier en niet verder’.”
Zijn er nog andere roadblocks waar jullie tegenaanlopen in jullie werk?
“Gelukkig voelt wat we doen altijd als relevant, belangrijk en betekenisvol werk. Ik kan ook wel echt naar m’n organisatie kijken en denken: We zijn een hele kleine organisatie, maar wel heel krachtig. We worden ook echt als serieuze partner gezien.
Aan de andere kant zijn er ook monsterlijk grote dossiers zoals PFAS, die toch ook wel weer leiden tot frustratie. Als je tegen een tienjarig kind zeg: ‘Er wordt chemisch afval gedumpt in ons mooie en belangrijke water en dat is heel slecht voor al onze planten en dieren in onze leefomgeving’, dan zegt ieder kind: ‘Oh dat moet dus stoppen’. Het is lastig dat dit niet door iedereen zo wordt gezien.”
“We zijn een hele kleine organisatie, maar wel heel krachtig. We worden ook echt als serieuze partner gezien.”
Ira von Harras
Wat betekent de landelijke samenwerking voor jullie als federatie?
“Ik vind de landelijke samenwerking een hele slimme en sterke zet. Sowieso zorgt de koepelorganisatie (de Natuur en Milieufederaties) voor verbinding tussen onze regio’s. Als die verbinding er nu niet zou zijn, dan zouden we apart van elkaar uiteraard onze stinkende best doen. Maar de samenwerking brengt ons verder. We kunnen veel expertise, kennis en ervaringen uitwisselen.
De samenwerking geeft ons ook het gevoel dat we met veel mensen in de samenleving zijn. Een beetje het gevoel van ‘They got my back’. En daarnaast is het andersom ook weer een krachtig signaal terug naar de hele samenleving, dat we zo’n grote verbonden groep zijn.
De landelijke samenwerking levert ook veel kansen op. We kunnen mooie projecten oppakken, omdat we dat namens alle regio’s doen en daardoor minder specifiek aan één regio vastzitten. Dat biedt kansen voor grootschalige impact.”
Heb je een mooi voorbeeld vanuit de landelijk samenwerking?
“Nou sowieso zijn de Nacht van de Nacht en de Good Food club goede voorbeelden van wat er landelijk uitgerold kan worden. Maar zeker zo fijn is de kennisdeling. Ik ben in Zeeland bijvoorbeeld thuis in het industriedossier en in 5 andere regio’s zijn er ook directeuren die kampen met een stevige industriecluster. Eens in de zoveel tijd komen we samen om ervaringen uit te wisselen, waardoor we met meer kennis naar buiten kunnen. Dat vind ik echt een succes van de landelijke samenwerking.”
Op welke manier helpt de Nationale Postcode Loterij jullie verder met jullie missie?
“Die helpt enorm. Het stelt ons in de gelegenheid om snel in beweging te komen als we een goed idee hebben of iets waardevols zien voorbijkomen dat moet gebeuren. Als we eerst de middelen bij elkaar moeten boxen, dan is het vaak al niet meer relevant of mogelijk. Dat werkt soms best demotiverend. De steun van de Nationale Postcode Loterij betekent net dat duwtje dat we nodig hebben om alvast te gaan lopen. Gaandeweg kan je dan de andere middelen erbij zoeken. Het werkt dus goed als aanjager of stimulans en dat is voor onze kleine organisatie erg belangrijk.”
Heb je hiervan een voorbeeldactie of -project?
“Een voorbeeld hiervan is het ‘VernieuwersLAB’ dat we hebben opgericht. Het is een soort netwerkorganisatie, waarbij we met een zeer diverse groep van experts, kunstenaars en jongeren tot aan CEO’s aan complexe vraagstukken werken voor de circulaire economie. Uiteindelijk is dit door de Provincie gefinancierd, maar het aanjagen en het opstarten van het netwerk was mogelijk door de Postcode Loterij.
“Mijn hoop voor de toekomst is dat het maatschappelijk belang, zoals gezonde lucht, schoon water en een gezonde bodem, voor alles het uitgangspunt wordt.”
Ira von Harras
Welke dingen voorzie je voor de toekomst en welke dingen hoop je te zien in de toekomst?
“Wat mij vervult met trots is onze Raad van Inspiratie. Ik kom zelf uit het onderwijs en toen ik hier kwam werken merkte ik dat ik jongeren miste, want die zijn voedend en lekker kritisch. Nu hebben we een Raad van Inspiratie met tien jongeren die gevraagd en ongevraagd adviseren en meedenken op ingewikkelde thema’s. Op deze manier hebben we het dus niet alleen maar over de ‘future generations’, maar maken ze actief deel uit van de ZMf.”
En wat is je hoop voor de toekomst?
“Mijn hoop voor de toekomst is dat het maatschappelijk belang, zoals gezonde lucht, schoon water en een gezonde bodem, voor alles het uitgangspunt wordt. Dus het maatschappelijk belang voorop.”
Heb je een boodschap die je zou willen delen?
“Ik volg de opleiding Conflicttransformatie. Dat gaat over hoe je ergens voor kan gaan staan zonder de verbinding met de ander te verliezen. Ik denk dat die insteek ons werkveld kan helpen, omdat we daarmee polarisatie tegen kunnen gaan. We komen best vaak in conflictsituaties terecht, waarbij de emoties hoog kunnen oplopen. De emoties en boosheid, die ikzelf ook wel voel, dragen niet bij aan een oplossing. Ik denk dat daar voor ons allemaal nog wel wat te leren valt.”
Met dank aan de Nationale Postcode Loterij 
Hallo! Leuk dat je op onze website bent en informatie komt zoeken over ons werk en over de natuur en het milieu in Zeeland. De website van ZMf maakt gebruik van cookies. Dit zijn analytische en functionele cookies, die geen persoonsgegevens verzamelen en helpen de website goed te laten functioneren. Wil je meer weten over hoe we omgaan met jouw privacy op onze website? Lees dan het privacy beleid van ZMf.