Zachte heelmeesters maken stikstofwonden

1 mei 2025

Uitputting van ons land

We leven in Nederland al jarenlang met de stikstofcrisis. Een crisis die vaak behoorlijk technisch wordt geduid. Het gaat om hoeveelheden stikstof die of verminderd moeten worden, of om maximale toegestane waardes die nog mogen worden uitgestoten. Dit alles om Nederland weer van het slot te krijgen. Deze taal verhult alleen een groter probleem: al jarenlang putten wij ons land uit.

Door onze manier van boeren en produceren stoten we gewoonweg te veel schadelijke stoffen uit. Stikstofverbindingen, die schadelijk zijn voor de natuur en biodiversiteit. Maar ook stoffen zoals pesticiden, die schadelijk zijn voor bestuivers en onze eigen gezondheid. Of een teveel aan mest, die de bodem zodanig uit balans brengt dat de grond uiteindelijk minder vruchtbaar wordt. De oplossing moet worden gezocht in een aanpak van al deze problemen tegelijk.

Gebiedsgerichte aanpak

Deze aanpak ligt al klaar in de provincies. Onder het vorige kabinet heeft iedere provincie plannen gemaakt om per gebied te bekijken wat nodig is om de natuur te herstellen, met alle opgaven die daarbij nodig zijn. We roepen het kabinet dan ook op om deze plannen weer op te pakken.

Een ander boerenbedrijf

Daarnaast ligt de oplossing in het boerenbedrijf. We hebben minder boerenbedrijven nodig met veel dieren in verhouding tot de grond en juist meer boeren met weinig dieren, die boeren met de natuur. We roepen het kabinet dan ook op om deze natuurinclusieve boer volop te steunen. Door ze bijvoorbeeld voorrang te geven bij vergunningverlening en te steunen met subsidies. Door vol in te zetten op deze noodzakelijke transitie, stellen we niet alleen de natuur veilig, maar herstellen we ook onze vruchtbare bodem. Op die manier maken we het boerenbedrijf toekomstbestendig.

Van de regen in de drup

Met de huidige plannen die het kabinet naar buiten brengt, gebeurt dit echter totaal niet. Door de jaartallen te verschuiven van 2030 naar 2035, in plaats van ons echt te richten op een daadwerkelijke transitie van de landbouw, wordt de hete aardappel weer vooruitgeschoven. Hierdoor zal de natuur alleen maar harder achteruitgaan de komende jaren. Met alle gevolgen van dien – het systeem waarin onze lucht, bodem en water worden vervuild, wordt in stand gehouden. Het kabinet toont zich dus weer een zachte heelmeester, met een wond die riekt naar stikstof.